I-Size - nowe regulacje dla fotelików samochodowychMini Traper

Dnia 9 lipca 2013 roku weszła w życie nowa europejska regulacja i-Size, dotycząca bezpieczeństwa przewożenia dzieci w fotelikach samochodowych.

Komisja Europejska w Brukseli

Eliminując niedoskonałości bieżącej normy ECE R44 /04, obowiązującej równolegle jeszcze przez najbliższe lata, nowe wytyczne skupiają się na poprawie bezpieczeństwa fotelików podczas działania dużych sił czołowych i bocznych, zwracając szczególną uwagę na ochronę okolic głowy i szyi dziecka. Przy tak zdefiniowanych priorytetach homologacja i-Size: wprowadza obowiązek podróżowania tyłem do kierunku jazdy dla dzieci do 15 miesiąca życia, nakłada wymóg przeprowadzenia testów zderzenia bocznego dla producentów, redukuje kategorie fotelików pod względem montażu promując stosowanie systemu Isofix oraz opiera klasyfikacje fotelików na wzroście dziecka.

I-Size -- kontekst i historia

Po zatwierdzeniu w 2005 roku Europejskiej Normy Kontrolnej ECE R44/04, wyznaczającej nowe standardy dla fotelików samochodowych, bezpieczeństwo podróżowania dzieci samochodem uległo znacznej poprawie. Pomimo tego faktu przeprowadzane badania wykazały, że wypadki samochodowe nadal pozostają główną przyczyną śmierci dzieci w Europie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), tylko w 2003 roku na drogach pomiędzy Moskwą a Lisboną, każdego tygodnia zginęło dziesięciu pasażerów poniżej 14 roku życia. Podobnie analiza ogólnoeuropejskiej bazy danych z wypadków samochodowych informowała o 340 ofiarach śmiertelnych i 2790 poszkodowanych wśród dzieci w ciągu 2008 roku.

Logo Dekady Bezpieczeństwa Drogowego (BRD) 2011-2020

W obliczu takich wyzwań ONZ ogłosiło lata 2011-2020 Dekadą Bezpieczeństwa Drogowego (BRD) i w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej (UNECE) powołało Grupę Roboczą ds. Biernego Bezpieczeństwa Drogowego (GRSP) z zadaniem przygotowywania odpowiednich regulacji prawnych. Prace rozpoczęto w 2008 roku i podzielono na trzy tematyczne fazy:
I) foteliki z pasami wewnętrznymi (uprzężą) i systemem ISOFIX – zakończona w 2011 roku;
II) foteliki z kategorii 15-36 kg (siedziska i siedziska z wysokim oparciem) – w toku, przewidziane zakończenie na 2014 rok;
III) foteliki z pasami wewnętrznymi (uprzężą) bez systemu ISOFIX -- po zakończeniu prac nad II fazą, przewidziane zakończenie na 2017 rok.

Fazy i-Size

W wyniku działań związanych z pierwszym etapem prac zostało opracowane rozporządzenie w sprawie urządzeń do transportu dzieci w samochodach, które następnie uchwalono podczas zjazdu GRPS w Genewie, w listopadzie 2012 roku. Regulację nazwano i-Size, zwracając uwagę na:
-- „i” -- inteligentną (nowoczesną i przemyślaną) koncepcję zmian;
-- „size” -- główny atrybut klasyfikacji, jakim stał się wzrost dziecka.
Konsekwencją działań GPRS było zatwierdzenie przez Komisję Europejską, na początku lipca 2013 roku, regulacji i-Size, jako nowego standardu homologacji dla fotelików samochodowych oraz bezpieczniejszych norm przewożenia w nich dzieci.
Przez najbliższe lata przepisy i-Size będą obowiązywały na równi z poprzednią normą ECE R44/04. Oznacza to, że najprawdopodobniej do 2018 roku producenci będą mogli produkować foteliki samochodowe według norm i-Size lub ECE R44/04, pozostawiając możliwość wyboru kupującym.

I-Size -- główne założenia

Obowiązek podróżowania tyłem do kierunku jazdy do 15-go miesiąca życia
Dotychczasowe normy dopuszczają możliwość przewożenia dzieci w fotelikach Grupy 1 już od 9 kilogramów, często mylonymi z 9 miesiącem życia. Powoduje to szybszą przesiadkę dziecka na większy fotelik przodem do kierunku jazdy. Rozwiązanie takie jest preferowane przez rodziców z racji na lepszy kontakt z dzieckiem oraz na większe możliwości zainteresowania dziecka drogą. Niestety anatomia małego pasażera nie jest przygotowana na takie zmiany. Ponieważ dopiero po 15 miesiącu życia szyja dziecka staje się na tyle wykształcona i mocna, aby oprzeć się działaniu siły impulsowej podczas zderzenia czołowego i utrzymać względnie ciężką głowę. Z tego powodu nowe przepisy i-Size jasno regulują konieczność bezwzględnego stosowania fotelików skierowanych tyłem do kierunku jazdy dla wszystkich dzieci do 15-go miesiąca życia i / lub 75/80 cm wzrostu.

Piktogramy na fotelikach z homologacją i-Size

Klasyfikacja oparta o wzrost, ewentualnie o wiek dziecka
Od prawie 30 lat istnieje podział fotelików w oparciu o wagę dziecka w wyniku czego małe, ale ciężkie dzieci są przesadzane za wcześnie przodem do kierunku jazdy, natomiast wyższe i szczuplejsze dłużej jeżdżą w za małych fotelikach. Wielu rodziców przy zmianie kierunku jazdy lub rozmiaru fotelika kieruje się jedynie długością nóg dziecka dotykających oparcia lub kanapy, zapominając, że najważniejszym kryterium jest osłona głowy i szyi dziecka. Regulacja i-Size poprawiając bezpieczeństwo fotelików podczas uderzeń czołowych i bocznych oraz chroniąc najbardziej narażone części ciała wprowadza podział fotelików ze względu na wzrost dziecka, a w dalszej kolejności na wiek i wagę dziecka. Jest to kryterium praktyczniejsze, lepiej znane rodzicom, transparentne podczas kontroli, a przede wszystkim najbardziej obiektywne ze wszystkich rozpatrywanych cech.

Fazy i-Size z uwzględnieniem wzrostu dziecka

Poprawa bezpieczeństwa podczas zderzeń czołowych i bocznych
Analiza ogólnoeuropejskiej bazy z wypadków wykazuje, że głównymi przyczynami śmierci dzieci podczas wypadków są: zderzenia przednie (34%), zderzenia boczne (28%), dachowania (18%) i zderzenia tylne (4%). Homologacja ECE R44/04 nie wymaga od producentów zagwarantowania żadnych kryteriów ochrony podczas uderzenia bocznego. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że zderzenia boczne stanowią drugą przyczynę śmierci dzieci podczas wypadków, nowa regulacja przyznaje certyfikat zgodności z normą i-Size tylko tym fotelikom, które spełniają określony poziom ochrony przed tego rodzaju kolizją. Udoskonaleniu poddane zostały także procedury testowe poprzez:
-- wykorzystanie innego rodzaju pianki w fotelach testowych;
-- zmianę parametrów foteli testowych;
-- wprowadzenie nowej generacji manekinów serii „Q”.

Manekin Q

Promocja systemu Isofix
Przeprowadzone badania w krajach UE pokazały, że duży procent fotelików samochodowych jest zamontowanych nieprawidłowo lub niepoprawnie. Oznacza to nieskuteczną ochronę i większe prawdopodobieństwo obrażeń podczas kolizji. Dlatego regulacja i-Size redukuje rozbudowany podział fotelików pod względem montażu do zaledwie dwóch kategorii: „uniwersalnej” oraz „tylko dla niektórych pojazdów”.
Pod pojęciem „uniwersalne” nowe przepisy rozumieją tylko i wyłącznie foteliki zaopatrzone w:
-- system Isofix;
-- górny pas mocujący Top-Tether (TT);
-- nogę podpierającą.

Atrybuty fotelika uniwersalnego z homologacją i-Size

Regulacja i-Size zakłada również dostosowanie samochodów do nowych norm. Każdy samochód z homologacją i-Size musi być wyposażony w dwie klasy Isofixów „b1” lub „d” oraz zaczep typu Top-Tether. Ponadto wszystkie foteliki i-Size będą pasowały do wszystkich samochodów i-Size.

Zobacz zestawienie najważniejszych zmian wprowadzonych przez regulację i-Size oraz graficzne przedstawienie normy i-Size.